Belgeyi İndir () / 20
Eaton_blog_EE_background.jpg
Enerji geçişi günümüzün en büyük modernizasyon ve yatırım projelerinden biridir. Elektrikli sürücü teknolojileri bu geçişte önemli rol oynamaktadır: Avrupa Komisyonu'na göre Avrupa'da kullanımda olan yaklaşık 8 milyar elektrik motoru, AB'de üretilen elektriğin neredeyse %50'sini tüketmektedir. ZVEI (Alman Elektrik ve Elektronik Üreticileri Birliği), sanayideki toplam elektrik tüketiminin yaklaşık %70'ini oluşturduğunu ortaya koymuştur. 

Sürücü teknolojisinde ne kadar büyük bir enerji tasarrufu potansiyeli mevcut?

ZVEI ve VDEW (Alman Elektrik İşletmeleri Birliği) tarafından yapılan hesaplamalara göre, Alman şirketlerinde sürücü teknolojisindeki tasarruf potansiyeli, toplam endüstriyel elektrik tüketiminin %10'u kadardır.

Enerji verimliliği önlemleri pompalar söz konusu olduğunda karşılığını hızlı bir şekilde verir. Bir pompanın yaşam döngüsü baz alındığında, enerji maliyetleri toplam maliyetlerin ortalama %45'i civarındadır. Burada enerji tasarrufu potansiyeli muazzamdır: Uygulamaya bağlı olarak, % 70’e varan enerji tasarruflarına ulaşmak mümkündür.

Elektrikli motor ve pompalarda enerji verimliliği hangi standart ve yönetmeliklerin kapsamındadır?

Enerji verimli sürücü komponentlerin seçilmesini kolaylaştırmak için 2008'de verimlilik sınıflandırmaları getirildi. Bu sınıflandırmalar, kamu şebekesinde çalıştırılan motorlar için, enerji verimliliğine dair yasal gereklilikler ile birlikte uluslararası IEC 60034-30-1 standardında tanımlanmıştır. Dört verimlilik sınıfı arasında bir ayrım yapılmıştır (IE = Uluslararası Verimlilik): Hız kontrol cihazları gibi komponentler için de IE sınıfları tanımlanmıştır. Bu sınıfların kapsamı, EN 50598-2’de açıklanmıştır. Hız kontrol cihazı ve elektrik motorundan oluşan sürücü sisteminin, enerji verimliliği, IES kodu (Uluslararası Verimlilik Sistemi) ile EN 50598-2 (IEC 61800-9-2) standardına göre sınıflandırılmıştır

icon_Linkedin_colored_256x256.png

Bizi Linkedin hesabımızdan veya #EatonMachinehashtag’i ile takip edebilirsiniz.

Makine imalatçıları ve sistem üreticilerini düşünerek yayınladığımız blog yazılarımızı okuyun ve en güncel bilgileri bizden alın. 

Enerji verimli komponentler ve sistemlere ek olarak, şirkette enerji verimliliğini artırmak için önemli bir faktör, ISO 50001 standardına uygun bir enerji yönetim sisteminin kurulmasıdır. Şirketler enerji tüketiminin (aynı seviyede veya daha yüksek performansla) sürekli olarak iyileştirilebildiği, böylece enerji verimliliğinin ve enerji kullanımının optimize edildiği ve maliyetlerin düşürüldüğü sistem ve prosesleri ancak bu şekilde hayata geçirebilir.

Enerji verimliliği hedeflerine ulaşılmasına katkı olarak, Avrupa Komisyonu 2009 yılında elektrik motorlarının çevre dostu tasarımı için yeni gereklilikleri kabul etmiştir (Ekotasarım Direktifi 2009/125/EC'yi uygulayan 640/2009 Sayılı Yönetmelik - EC). Bu yönetmeliğe göre, daha verimli motorların kullanılmasıyla 2020 yılına kadar yıllık 57 TWh enerji tasarrufu sağlanması hedeflenmiştir.

CEMEP (Avrupa Elektrik Makineleri ve Güç Elektroniği Üreticileri Komitesi) tarafından Temmuz 2022'de yapılan bir pazar araştırmasına göre, 2015 yılında motorların yarısından fazlası hala IE2 sınıfındaydı ve IE3 payı %16 idi. 2021 yılında, AB pazarına sunulan motorların %70'i IE3 motorlardır.

eaton-blog-graphic-motor-sales-in-europe

Yönetmeliğin içeriği aşağıdaki şekilde daha da genişletildi: Elektrik motorları ve hız kontrollerine ilişkin Avrupa Birliği 2019/1781 sayılı Yönetmeliği, 1 Temmuz 2021 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, elektrik motorlarının eko-tasarımına ilişkin (EC) No. 640/2009 sayılı Yönetmeliğin yerini almıştır. Avrupa Komisyonu'na göre, düzenlenen bu nüsha ile 2030 yılına kadar yıllık elektrik tasarrufu Hollanda'nın elektrik tüketimine denk gelen 110 terawatt saate çıkacaktır.

 

eaton-blog-energy-efficiency-blog1-figure1

Şekil 1: Elektrik motorlarının çevre ses tasarımına dair yasal çerçeve

Elektrikli motorlar ve hız kontrol cihazlarına ilişkin 2019/1781 sayılı AB Yönetmeliği’nin suduğu yenilikler nelerdir?

Bu yeni yönetmeliğin kapsamı daha geniştir ve bu yönetmelik aşağıdaki özelliklere sahip tek hızlı 50 Hz, 60 Hz veya 50/60 Hz endüksiyon motorları için geçerli olacaktır:

  • iki ila sekiz kutup
  • tek fazlı veya iki fazlı
  • 0.12 kW ve 1000 kW arasında nominal çıkış gücü
  • 50V’tan 1000 V’a uzanan nominal gerilim
  • sürekli çalışma ve elektrik dağıtım şirketlerinde kullanıma uygun tasarım

Ayrıca yeni (AB) 2019/1781 Yönetmeliği, değişken hızlı sürücülerin belirli uygulamalar için kullanımının artmasının uygulama düzeyinde önemli tasarruflara yol açabileceğini dikkate almaktadır. Bu nedenle, artık hız kontrollerinin verimliliği de buna dâhildir. Bu gibi hususlar eski yönetmelik olan (EC) No. 640/2009 kapsamında dikkate alınmıyordu (AB 2019/1781 hakkında daha fazla bilgi için bize ulaşın).

(AB) 2019/1781 yönetmelikleri hangi koşullarda geçerlidir?

Bu yönetmeliğe göre, motorlar IE2, IE3 veya IE4 verimlilik sınıflarına nominal çıkış güçleri ve ilgili diğer özellikleri dikkate alınarak ayrılmalıdır. Örneğin, nominal çıkış gücü 0.75 kW ile maksimum 1000 kW arasında olan üç fazlı motorların Temmuz 2021'e kadar IE3 verimlilik seviyesine ulaşması gerekmektedir. Temmuz 2023'ten itibaren 75 kW ile 200 kW arasındaki motorlar için IE4 verimlilik sınıfı zorunlu olacaktır. AB, bazı motor kategorilerinde IE4 enerji verimliliği seviyesini zorunlu kılan dünyadaki ilk bölgedir.

Sonuç

Endüstriyel sürücülerde enerji verimliliğinin artırılması, enerji geçişinin önemli bir aşamasıdır. Bu enerji geçişinde amaç sadece iklimi korumak değildir. Şirketler, ilgili standartlara uymakla işletme maliyetlerini de önemli ölçüde düşürebilmektedir. Avrupa Komisyonu Yönetmeliği (AB) 2019/1781 hakkında daha fazla bilgi almak için, "Successfully increasing energy efficiency in drive technology" (Sürücü teknolojisinde enerji verimliliğini başarılı bir şekilde artırmak) başlıklı teknik belgemizi Eaton web sitesinden indirebilirsiniz.

ErP Direktifi hakkındaki teknik belgemizi inceleyin

(EC) 640/2009 Yönetmeliği’nin kapsamının elektrikli motorların çevre dostu tasarımı bazında genişletilmesiyle IE3 ve IE4 motorların kullanımı belirli uygulama alanlarında daha da önemli hale gelmiştir: Bu süreç, 1 Temmuz 2021 ve 1 Temmuz 2023 tarihlerinde iki adımda gerçekleşmiştir. Ayrıca, bu direktifin kapsamı genişletildi. Bu gereklilikleri hayata kolayca nasıl geçirebileceğinizi ve sürücü sistemindeki enerji verimliliğini başarılı bir şekilde artırmak için nasıl kullanabileceğinizi bu teknik bültenimizde açıklıyoruz.

Bunları da Okumak İsteyebilirsiniz